Bezinning

Op 10 oktober jl. vloog ik terug vanuit Santiago de Compostela. Sindsdien was het stil op mijn blog. Inmiddels 2 1/2 maand verder kijk ik terug op een bijzondere periode van “landen”, terug komen in het gewone leven en integreren van mijn ervaringen van mijn fietstocht in het dagelijks leven. 

In deze periode heb ik niet stil gestaan, het gezinsleven is weer opgepakt net als mijn werk, maar toch anders. De tocht heeft mij doen inzien wat echt belangrijk is en ik probeer mijn ervaringen toe te passen in mijn dagelijks leven.

De afgelopen weken is er hard gewerkt om mijn blog om te zetten in boekvorm met grote dank aan Arie de vries; die dacht “dat doen ik wel even”, nou ik je verzekeren het corrigeren van een blog van een disselect kost heeeeel veeeeel tijd!

Maar gelukkig net voor kerst is het zover, mijn boekje is klaar en inmiddels beschikbaar. Een aantal heb ik verstuurd aan mijn zakelijke relaties, maar een deel is ook beschikbaar en de opbrengst komt geheel ten gunste van het goede doel.
Daarom deel ik nog een keer via mijn blog mijn laatste ervaringen en vooral de promotie van mijn boekje. Voor €. 10,00 is het te koop bij Read Shop van Es in Sint Michielsgestel, Primera van Sleeuwen aan de Pettelaerseweg in Den Bosch of bij mij thuis. 

De gehele opbrengst komt ten gunste van het huizen project van mijn overleden oom Jacques in Brazilië! Dus wat is er dan mooier in deze tijd van het jaar dit boekje te kopen, met in gedachten dat de opbrengst bij een goed doel terecht komt!

Wilt u onder de kerstboom even weg dromen, mijmerend over vrijheid en nog een keer achter op mijn fiets een stukje mee rijden, koop dan mijn boekje en ik wens iedereen veel leesplezier!
   
  

​

Epiloog

Allereerst moet ik mij verexcuseren voor al mijn taal en spellingsfouten…. Toen onze oudste zoon Tom werd getest op dyslexie vertelde ik tegen die psycholoog “hè dat heb volgens mij ook”, waarop hij bevestigend antwoorden; zo vader zo zoon. Achteraf snap ik ook waarom ik als 11, 12 jarige altijd maar naar dat enge mens moest van de bijles… Dus aan eenieder die zich heeft geïrriteerd aan de spellingsfouten excuus maar ik zie het ook echt niet! 

Als aller belangrijkste dank aan Corina voor de ruimte die zij mij heeft gegeven om deze tocht te maken en aan mijn mooie zonen dat ze hun moeder al die tijd hebben bijgestaan en zich ook hebben gerealiseerd (als het goed is) hoe belangrijk hun vader in hun leven is. Aan alle anderen voor de vele berichtjes, app’jes, sms’jes, ik heb slechts sporadisch gereageerd maar dat betekend niet dat ik er geen waarde aan hechte. Het geeft je ontiegelijk veel steun als je weet dat andere aan je denken. De boekjes van Clemens Sweerman zijn goud waard en zonder eigenlijk niet te doen. De site van Mat Knaapen met allerlei informatie ter voorbereiding maar ook on te road. Mijn fietsenmaker Henk van Buuren voor zijn cursus fiets onderhoud en reparatie, overigens op het smeren van de ketting na niet nodig gehad, nog geen lekke band! Het team van BbDW niet te vergeten, vanaf maandag ook bekend als BikedbyDeWildt! voor de ruimte die ze mij hebben gegeven en mij geen enkel moment hebben gebeld voor wat dan ook chapeau! 

Het diepste respect heb ik voor de echte pelgrims van nu en vooral het verleden die deze tocht te voet maakten, vanuit Jean Pied de Port of verder weg in weer en wind zonder credit card en modern materiaal. Ik heb geluk gehad met het weer een keer wind tegen en regen maar dat viel eigenlijk allemaal reuze mee. 

Het bloggen, heeft mij heel goed gedaan om mijn ervaring zo van mij af te schrijven, ongecensureerd, gewoon wat ik voelde, zag of heb beleefd. Ik realiseer mij dat ik daarin ook mijn kwetsbaarheid heb laten zien, het gaf mij ook kracht op de lastige stukken dan kreeg ik inspiratie en stopte onderweg om stukjes te schrijven. 

Ik heb erg veel gelachen in mijzelf, met andere pelgrims, met Spanjaarden en zelfs met Fransen.. Veel met andere pelgrims onderweg gesproken. Van een van hun kreeg ik nog een mail met deze reactie: “If I write a book on this (the Camino) you will be in it for teaching what pure joy and grit look like together in life. Assembling both those qualities in tandem is not always found”,  heidi waltos.  Dat is wel een hele mooie reactie en geeft aan hoe ik hier in heb gestaan.

Het was geen pelgrimstocht zoals de vele wandelaars die maken, maar het was ook geen vakantie, de lange stukken zonder enige mensen, de heuvels, de bergen, de wind en regen zijn niet altijd even gemakkelijk. Het slapen in een tent van een omvang niet veel langer dan mijzelf en de koude nachten een ervaring waar je niet dood van gaat, eigenlijk viel het wel mee als ik erop terug kijk. Als mensen mens heb ik veel plezier gehad in de steden en ja ook genoten van de Fiesta San mateo of op stap in Burgos, eigenlijk van alle mensen onderweg. Deze hele tocht is een bijzondere ervaring in mijn leven die ik voor de rest zal koesteren. Het heeft mij wel degelijk inzichten gegeven in wie ik ben, de liefde voor mijn vrouw en kinderen, hoe ik mijn bedrijf zie en mijn ontwikkelingen, bovenal heeft het mij laten inzien dat je inderdaad met doorzettingsvermogen een heel eind kunt komen en dat heeft mij een enorme kracht gegeven!

Tot slot:

   

Vier bier

Laatste dag op weg terug naar Santiago, vanochtend vroeg vertrokken uit Finisterre, een mooie tocht door dit deel van Spanje. Verder wat zaken regelen een laatste wandeling door Santiago en morgen naar huis. Dat doet mij denken aan eerdere reizen naar Spanje met vriend Roger; een aantal keren is de term vier bier voorbij gekomen als reactie op mijn blog en daar kom ik vandaag graag op terug.

Dat er vriendschappen nog ouder kunnen zijn dan onze relaties bewijzen vriend Roger en ik wel. Als er destijds een blog zou bestaan was internet al ontploft van al onze vakantie verhalen en ervaringen, zomer, winter, jaren zijn we samen weg geweest en het mooiste van alles nog geen dag ruzie.

Het begon in Italië, waar wij met een groep vrienden vakantie vierden, we vonden beide dat er ook wel iets meer cultuur in onze reizen aanwezig mocht zijn en gezien onze goede bijbaan in cafe Het Hart van Brabant konden we ons een vliegticket naar Griekenland, Turkije of Spanje permitteren, met vliegmaatschappijen met de meest exotische namen dat danwel want we vonden het onzin om veel geld uit te geven aan de dure lijnvluchten, lees er bleef meer over voor ons nachtelijk vertier. Onze jeugd, opvoeding, verwachtingen alles werd gedeeld met elkaar en we vonden de ideale mix tussen cultuur en uitgaan, ik herinner mij ooit een middag / avond in Toledo waar wij na het wegbrengen van onze rugzakken gelijk de kroeg indoken voor een koel biertje. Ik gooi een paar peseta’s in de gokkast en win de jackpot. Met een berg aan kleingeld op de bar hebben we de uitbater de omzet van zijn leven gegeven want 6 uur later rollen we stomdronken de kroeg uit vrolijk uitgezwaaid door de tevreden patron, hij zegt nog die kant op, maar daar was Roger het wel, en ik het niet mee eens waardoor hij 10 min later in bed lag en ik 3 uur later nog door Toledo het hotel liep te zoeken… Om vervolgens de volgende dag uitgebreid verslag te doen van de schoonheid van de stad bij nacht (..) konden we gelijk door naar de volgende bestemming, immers genoeg indrukken van Toledo gehad, kijk dat was nog eens efficiënt sightseeing.

Ook de wintersport ging niet aan ons voorbij weliswaar pas met Pasen want met carnaval werd er gewerkt en 6 weken daarna uitbetaald net op tijd om op Goede Vrijdag in de skibus te kunnen stappen. Studie, werk, reizen, onze nieuwe levenspartners, hadden geen invloed op de vriendschap die bleef tot heden ten dage, lief en leed werd gedeeld tot soms diep in de nacht waar, liters wijn of cognac en indertijd nog sigaren en humor nodig waren om de problemen van het leven te relativeren. Beroemd waren de vakantie sms’en waarin de Fransen het meestal moesten ontgelden en de bourgeoisie levensstijl van vriend R tot in het absurde werd uitgelicht. Als verbindingsofficier legde hij de basis voor het st maarten zeil team.
En net waar je hem niet verwacht staat hij voor je, want zo hoort dat met vriendschappen. Roger als een van mijn trouwste aanmoedigers in deze tocht, op jou vier bier, symbolisch voor bijna veertig jaar vriendschap!

  

  

Sinterklaas

Precies 5 weken geleden ben ik op de fiets gestapt en weggereden, het was toen lekker weer om te fietsen, nu 5 weken verder ben ik op het echte eindpunt van deze tocht, het is wederom lekker weer om te fietsen, de zon schijnt en geen wind. Vandaag voor het eerst (!) met een klein beetje hulp van de bus, het laatste stuk langs de kust heb ik gefietst en uiteindelijk nog een behoorlijke klim naar Cabo Fisterra zoals de kaap op zijn Galicisch heet, daar staat de echte paal met het 0 punt van de Camino. 

Op een rotsblok onder aan de vuurtoren geniet ik van de zon. Op de achtergrond klinkt doedelzak muziek, dat komt van de Keltische invloed hier in Galicië. Cabo Fisterra is een beetje een toeristische attractie, er staan zelfs bussen met toeristen, maar als je jezelf ervoor afsluit en luistert naar de muziek, de golven en de meeuwen is het prachtig. De zee heeft altijd iets magisch, de laatste keer dat ik deze zag was in Cap Ferret dat lijkt wel een eeuwigheid geleden. Ik lunch op mijn rots, Serrano ham, een broodje en Spaanse fanta, maar ik kijk uit naar een volkoren boterham met kaas en Nederlandse drop! Het is echt het einde van de tocht, al mijn kleren stinken, van mijn fietshandschoenen komt een lucht die mogen wel een week in het sop, om over mijn sokken maar niet te spreken, maar dat hoort erbij. 

Op weg terug fiets ik door het dorpje langs de haven waar de vissers net binnen zijn, ik vraag of het een “bon dia” voor hun was, ze knikken, een man gooit enorme vissen op de kant een soort aal terwijl de ander ze netjes in kratten legt, wat een beesten. Er hangt een gemoedelijke sfeer. Het traditionele vissersdorp heeft er, sinds de toenemende populariteit van de Camino een hoop gasten bij gekregen, overal zijn albergue’s, Hostals, en restaurantjes. Aangezien ik hier blijf en er nog tijd over is neem ik een kijkje aan de andere kant van het dorp, daar is de Atlantische oceaan, in dit deel van Spanje altijd imposant je kunt er niet zwemmen veel te gevaarlijk maar het stand is lekker. Ik ontmoet enkele andere Spaanse pelgrims die hetzelfde idee hebben gehad om naar het strand te gaan.

S avonds loop ik het dorpje in en kom dezelfde Spanjaarden tegen van vanmiddag van het strand, ze zitten net in een restaurant, kom erbij zitten zeggen ze, dat sla ik niet af. Ze spreken redelijk Engels en af en toe gooi ik er ook wat Spaans tegenaan, vooral de feiten over afstand, aantal dagen en mijn Spaanse belevenissen. Het is mooi want een Spaanse vrouw heeft een Duitse vriend gehad en ze dacht dat Nederlanders en Duitsers redelijk op elkaar leken. Zo komen we op de gebruiken in Spanje en in Nederland, ik krijg nog eens bevestigd dat de Spanjaarden inderdaad hun laatste euro liever aan een glas uitgeven in een cafe, dat familie heel belangrijk is en dat Pasen een groot feest is, niet alleen vanwege de processies maar ook omdat ze daarna Fiesta kunnen vieren… Door het bruggetje met pasen komen we op kerstmis en vertel ik dat wij Sinterklaas vieren, “Sant Nicolas” leg ik uit, eerst is er even misverstand met de kerstman zoals die in Duitsland voor kinderen met kerst een grote rol speelt. “Sant Nicolas” ze hebben er wel eens van gehoord maar snappen natuurlijk niets van 5 december. Ik leg uit dat hij dan jarig is en Ik laat foto’s zien van internet met afbeeldingen van Sinterklaas en zwarte pieten en leg uit dat hij uit Spanje komt, duhhh? Ze zeggen maar wij Spanjaarden zijn helemaal niet zwart dus ik moet dat hele verhaal uitleggen, help waar ben ik aan begonnen… Dat Sinterklaas helemaal met de boot uit Spanje komt een week of 3 voor zijn verjaardag aankomt, dat hij cadeautjes bij zich heeft en snoepgoed en ook vaak mandarijnen, die kennen ze trouwens wel wordt er geknikt. Dat als kinderen ouder zijn ze niet meer geloven net als bij de kerstman maar dat we dan ipv kadootjes surprises en gedichten maken voor elkaar, (pff het Engelse woord voor surprise is geen “surprise”, lastig..) uiteindelijk begrijpen ze het wel of doen alsof om het verhaal van Sinterklaas af te sluiten en over te gaan op een ander onderwerp. Mooi hoe zo’n dag dan kan lopen eigenlijk een (Sinterklaas) cadeautje….

  

    
 

De Day after

Het is erg moeilijk je bed uit te komen als de ingrediënten bestaan uit het bereiken van het eindresultaat, een spannend boek en de kans op regenen. Is dit het Day after gevoel? De kamer van het voormalige seminar doet meer op een cel lijken dan een hotelkamer, daarvoor hoef ik niet in bed te blijven liggen, maar misschien was dat juist de bedoeling voor de boetedoening van de vele priesters die hier sliepen? Het seminar, een enorm gebouw is goed voor mijn stappenteller, alleen het bereiken van de entree is 387 stappen waard, ach maar voor degene die Santiago hebben weten te bereiken is dat een peuleschil.

Er moeten wat zaken geregeld worden ivm mijn fiets vervoer en morgen naar finisterre dus mijzelf uit de bank in de “lobby” omhoog getrokken en naar de fietstransport winkel. De vriendelijke fietsenmaker neemt alle tijd, ze halen de fiets voor een deel uit elkaar en dan gaat ie in bubbeltjes plastic en karton als een doos (je) mee, zelfs de speciale taxi wordt geregeld, dat is nou eens service! Ik twijfel wat ik zal doen morgen, auto huren, bus of toch maar fietsen? Mijn benen zijn stram voel dat deze behoorlijk belast zijn geweest afgelopen weken.  Aangezien het meer dan 100 km fietsen is en ik vrijdag morgen terug moet zijn ivm het inpakken van mijn fiets wordt het uiteindelijk de bus want er zijn geen auto’s meer beschikbaar bij de auto verhuur bedrijven. Het wordt mooi weer morgen en volgens de fietsenmaker is de kust prachtig als het kan neem ik wel mijn fiets mee om een stuk te fietsen. De stad is na dagen van regen in een overgang naar beter weer, door de temperatuur verhoging hangt er laaghangende bewolking tegen de bergen die de stad omringen een mooi gezicht.

Zoals gezegd kom ik bijna niet vooruit, de druk is eraf dat merk je wel. Lekker relaxed ontbijten / lunchen beetje lezen en nog eens alles op een rijtje zetten, 34 dagen fietsen, dat had ik eigenlijk nooit verwacht, incl. 4 rustdagen als je dat realiseert is heel Europa wel te fietsen, als je maar tijd hebt. Ook de reacties op mijn blog nog eens doornemen , deze vond ik heel mooi, over het feit dat ik aan mijn zoons wilde laten zien, dat als je iets graag wilt bereiken in het leven je dit met doorzettingsvermogen ook kan bereiken. Daarop kreeg ik dit antwoord; ” er is een gezegde dat als je iets vertelt het niet aankomt maar als je iets laat zien dat het dan niet vergeten wordt !” Nog een hele mooie; ik wist dat iemand mij een kaart zou sturen post restante, vroeger een begrip, nu zal ik mijn zonen moeten uitleggen wat het betekend. Als ik door de binnenstad fiets kom ik, toeval bestaat echt niet, langs het postkantoor, hè toch even kijken, het duurt lang voordat de beambte terugkomt met een kaart, als een kind zo blij met een nieuw speeltje open ik hem, dank Arstrid! Mooi dat zo iets simpels je blij kan maken.

Gisteren heb ik door het barre weer en de kou eigenlijk niets van Santiago mee gekregen, maar inmiddels ben ik weer “geland” en nu fietsend en wandelend door de oude stad krijg ik een veel beter beeld, wat is de stad prachtig, gelegen tussen de heuvels met oude gebouwen, maar ook heel veel activiteiten, Santiago is een universiteit stad en dat straalt het ook uit. Er liggen nog enkele faculteiten in het centrum dus tussen de toeristen en pelgrims veel studenten. In een park op een bankje laat ik alles nog eens op mijn inwerken het voelt goed, het is er ver van het geluid bijna sereen. Mijn stalen ros staat voor mij geparkeerd zodat ik er nog eens goed naar kan kijken als ware het een paard van deze pelgrim cowboy.

Ik heb inmiddels begrepen dat ik toch wel wat volgers heb, ik realiseer mij dat ze het vanaf volgende week ook zonder mijn verhalen moeten doen net als het gewone leven voor mij weer door gaat, maar herinneringen in beeld of woord nemen ze nooit van je af dat is een fijne gedachte.

Santiago de Compostella

De bestemming is bereikt maar eigenlijk was het doel op 3 september al bereikt bij mijn vertrek uit Sint Michielsgestel, Santiago de Compostela was weliswaar de bestemming maar het doel was de reis, de weg er naar toe. Dat wil niet zeggen dat ik niet trots ben op mijzelf. Als je zegt ongeveer 2500 km te gaan fietsen terwijl je er nog aan moet beginnen dan zijn het eigenlijk niets zeggende getallen. Je hebt geen idee waar je aan begint, je leest er over maar wat is nou 2672 km fietsen? (daar is mij strava teller op geëindigd vandaag) Op vlakke stukken is 100 km op een dag geen probleem, maar in Spanje niet te doen, je weet niet wat de invloed van het weer is, vreest de bergen maar de wind is veel erger.

De afgelopen dagen voelde ik mij wederom enorm sterk je realiseert je dat je daadwerkelijk hebt gefietst wat je bedacht hebt. Ondanks het slechte weer de laatste 2 dagen merk je ook dat de stemming onder de pelgrims heel vrolijk is, in ieder geval die van mij, het einde is in zicht. Ik heb wel eens gelezen dat mensen tegen deze dag op keken dat het einde van hun pelgrimsleven in zicht was, ik heb er geen last van, ik bekijk of ik nog door fiets naar Finisterre maar laat dat ook aan het weer afhangen en ik kijk ongelofelijk uit naar huis, mijn gezin maar ook mijn werk, vrienden en het “gewone” leven.

Nog even terugkomen op gisteren avond; we gaan vaak naar landen ver weg bijv. Thailand of Vietnam om nog het pure onbedorven land of volk te zien, bij deze voor alle avonturiers, dat kan ook dichtbij. Gisteren was ik in zo’n dorpje; het is Spanje en het is Europa maar dat is dan ook alles mee gezegd, men spreekt geen Engels, de omgeving is schitterend en het weer kan er heel mooi zijn (…..) je komt binnen als vreemdeling en binnen 5 minuten voel je je een bijzondere gast. Ik heb gegeten in het restaurant van het lokale cafe, de eigenaresse heeft voor mij klaar gemaakt wat ze in de koelkast had liggen, geen menu gewoon op een handgeschreven briefje in een Spaans doktershandschrift wat er als voorgerecht en als hoofdgerecht mogelijk is en een fles van de lokale wijn erbij helemaal top voor een zeer lage prijs. We zouden daar eens over na kunnen denken bij het boeken van een volgende verre vakantie en het is nog beter voor het mileu ook …. Mijn ervaringen met Spanje zijn in ieder geval top!

Santaigo de Compostela; ik wilde graag s ochtends aankomen om de pelgrimsmis van 12.00 u mee te maken. Maar het was een zware bevalling, klein weggetjes dus steile klimmen en dalen en wederom heel veel regen. Ontbijt bestond uit een muesli reep bij gebrek aan winkels of een cafe onderweg, niet echt een goede basis en het eerste cafe kwam ik pas na 20 km fietsen tegen. De stad, althans de oude binnenstad ligt op een heuvel met daarom heen een vestingmuur zodat je goed op moet letten hoe je binnen rijd, de binnenstad is een doolhof van straatjes. Het is even zoeken voor je de kathedraal hebt gevonden. Daar is het rond 12.00 uiteraard een drukte van belang er komen meer dan 200.000 pelgrims per jaar naar Santiago gewandeld, gefietst, te paard en ik zag ook een paar pelgrims bussen voor de degene die niet kunnen of geen zin hebben om te lopen.

De pelgrimsmis; Je moet je voorstellen al die pelgrims (hoofdzakelijk te voet) komen na 5 a 6 weken lopen aan op hun bestemming, ik heb er genoeg gesproken om te weten dat ze niet voor hun geloof deze Camino lopen maar dat maakt niet uit, de pelgrims mis om 12.00 u is een onderdeel van de camino en de kathedraal zit dan ook stampvol. Niet alleen pelgrims, ook toeristen, Spanjaarden die hier wonen, van alles. Ik sta achteraan en de vroeg gearriveerde pelgrims zitten uiteraard vooraan. Waar ik sta lopen de mensen in en uit, er worden selfies en groepsfoto’s genomen terwijl de dienst gewoon door gaat (..). Met zoveel “klanten” trekt de kerk ook alle registers open want ik tel sowieso een stuk of 7 priesters rondom het altaar, een aantal hulpen voor de collecte, een prachtig zingende non ( (sowieso zijn er een aantal hulpnonnen) en dan is er nog de wierookvat ploeg, kom ik zo op terug. De mis is in het Spaans de gezangen in het Latijns en alle priesters hebben een rol, teamwork! Dat bedoel ik niet spottend het is mooi om te zien hoe zorgvuldig de mis geleid wordt. De zingende non komt regelmatig terug en is zeker indrukwekkend, hoewel ik mij wel moet afsluiten van het geklets en geloop om mij heen… Hoogtepunt is niet de eucharistie hoe raar dat ook klinkt, maar het wierookvat. Er komt een ploeg met mannelijke misdienaren die met 8 man verbonden zijn met een enorm touw waar het wierookvat aan hangt. De wierook wordt tegen het einde van de mis aangestoken en er wordt een enorme zwengel aan het vat gegeven, de mannen aan het touw doen de rest en het is onvoorstelbaar het enorme wierookvat zwengelt van de ene naar de andere kant, bijna tegen het dak. Het is ook een beetje een show, het aantal telefoontjes voor foto en film opname, is niet te tellen. Overigens zat er wel degelijk een redenen aan deze traditie, de pelgrims door de eeuwen heen, kwamen Santiago binnen en gingen gelijk naar de mis, dat was nou niet bepaald een frisse geur na weken wandelen (ik herken het aan mijn eigen lucht na paar dagen zelfde kleren aan…) de wierook was een soort sacrale luchtverfrisser. Na afloop neemt een van de “regelaars” het woord door alleen maar sssssttt te zeggen na een korte uitleg dat dit nog steeds een huis van god is, binnen een minuut heeft ze duizend man stil! Ik loop nog een rondje en zie dat de biechtstoelen permanent bezet zijn door priesters voor diegene die op het einde van de Camino toch nog niet helemaal in het reine zijn gekomen denk ik…

Ik heb het bitter koud, sta te soppen in mijn schoenen, maar wil toch mijn “diploma” voor 34 dagen fietsen dus sluit mij aan in de rij voor het Pelgrimskantoor waar je na het overleggen van je credential met voldoende stempels een officiële bevestiging krijgt van “deelname” iedereen is trots en lopen naar buiten met kokertjes waar het Compostolaat inzit, het heeft echt wel iets van een diploma uitreiking en er wordt gelachen, gefeliciteerd en gekust onder de pelgrims. Op weg naar de grootste Alberque seminario menor een voormalig seminar voor een warme douche en warme kleren en dan Santiago maar eens in om te zien hoe de pelgrims hun eindbestemming vieren, viva Santiago de Compostela!
  

De laatste looden

Niet alleen overdag, zelfs ’s nachts wordt ik zwaar op de proef gesteld door de heilige Santiago of ik Santiago de Compostela wel wil bereiken; bij het betrekken van de herberg had ik niet echt op de bedden gelet, natuurlijk netjes het kunstof (!) onderlaken over mijn matras gespannen, mijn slaapzak uitgerold en mijn BbDW kussen sloop om het kussen gedaan. Als ik om 22.00 u dan ook mijn slaapzak in kruip voel ik ketjeng… klem tussen hoofdeind en voeteneind, het bed is nl. 195 cm lang en alhoewel ik redelijk tegen claustrofobie kan vraagt dit toch nog even een speciale oefeningen yoga ademhaling. Normaal kun je dat in absolute rust doen doch zijn de omstandigheden ook hier net iets lastiger; de snurkers zijn luidruchtig aanwezig en je hoort de regen tegen het raam striemen. Daarnaast zijn de stapelbedden wegens ruimte gebrek tegen elkaar gezet zodat het is of dat ik in een tweepersoons bed lig. Pas als ik naar bed ga zie ik dat ik vannacht in de armen van een Italiaanse man kan gaan slapen..Een uur nadat ik ben ingedommeld door de vermoeidheid ben ik weer klaar wakker om vervolgens de rest van de nacht zeer slecht te slapen, maar goed tot 7.00 u op je bed liggen met opgetrokken knieën is ook een soort van rust, voldoende om er weer lekker tegenaan te gaan vandaag…

De ochtend begint eigenlijk als gisteren, regen, met dien verstande dat het nog donker is als ik naar het cafe naast de herberg loop. Ontbijten en de weg op voor een klim naar 700 m, gelukkig is het net droog als ik weg fiets om op de top een horizon te zien, eigenlijk niet te zien, want door de wolken, regen en mist kom ik niet verder dan beperkt zicht. Als de eerste afdaling begint moet de poncho al weer aan en vanuit mijn ooghoeken kan ik alleen maar een stook asfalt, bomen en af en toe een wandelaar onderscheiden, bagger weer, maar ik troost mij bij de gedachten dat iedereen weer aan het werk is op deze maandag ochtend en Santiago nog maar 89 km is. Als beloning voor een uur fietsen eindigt de weg in een warme sfeer volle herberg waar de houtkachel al weer brand, lachend kom ik binnen ben niet meer kapot te krijgen door de regen. Cafe con leche en appeltaart uit Galicië met stemmige klassiek muziek op de achtergond wat wil je nog meer.

Het landschap is een heel ander Spanje zoals wij dat kennen, het doet eerder Frans aan of Iers met al het groen en de ruige bouwstijl, alleen de temperatuur doet zuidelijke invloeden vermoeden. De Camino loopt bij het eerste deel van de route vandaag door boeren dorpjes heen waar links en rechts de koeien op stal staan, je ruikt de mest, schuurtjes met landbouwwerktuigen, ook al regent het pijpenstelen toch krijg je wel een indruk alleen het maken van foto’s met mijn i Phone is niet meer mogelijk, te nat en vochtig om een touch screen te bedienen….

Verder op weg volg ik de N-547 de hoofdweg richting Santiago bij gebrek aan alternatieve weggetjes en krijg weer buien over mij heen, het lijken de tropen wel, ik krijg een beeld van de aardrijkskunde les van vroeger; 100 km verderop verdampt het water in de oceaan om vervolgens hier weer als regen neer te donderen en met snel stromende rivieren weer terug te stromen. En niet alleen de rivieren zelfs de wegen kunnen de hoeveelheid water niet aan; de regen kolkt na weer een enorme bui over de weg en de goten. Voor de zekerheid mijn achterlicht van mijn fietst aan gezet voor de zichtbaarheid want de vrachtwagens denderen hier voorbij en ik ben niet van plan zo dicht bij Santiago in de goot te landen. Mijn route boekje geeft nog enkele bezienswaardigheden aan, maar die kunnen mij gestolen worden, zo dicht bij de eindstreep telt alleen maar de weg.

Opgewarmd, in een cafe in Melide met WiFi; druk app / e mail verkeer de laatste dagen er wordt met mij meegeleefd dat geeft steun! Wanneer het even droog lijkt de weg weer op; schijn bedriegt want door de bossen en heuvels heb je weinig zicht op de horizon en even later kom ik in nog een zwaardere bui terecht. Alle zegen komt van boven zeggen ze nou dat ben ik vandaag opnieuw gedoopt…. De enigste warmte die ik voel is die van de steun van huis en Michael Jackson op mijn kop telefoon “i’ll be there” Bij Arzua weer een stop net op tijd in een cafe voor weer een enorme bui, wel goed die tussenstops want de laatst 200 km is aangeraden meerdere keren pee dag een stempel te halen wil je je Compostolaat ontvangen en ieder cafe of winkel heeft een stempel beschikbaar. 

Vandaag geen Santiago dat komt morgen wel,  ik focus mij op Touro dat is al een hele tocht met wind tegen die gedurende de dag alleen maar toeneemt. Maar het plaatsje Touro ligt net buiten de pelgrims route dus geen Albergue, ik krijg wel een tip 2 km verderop in het plaatsje Loxo bij de kerk… Wordt dat bij de pastoor slapen vannacht ? Beetje heen en weer gefietst en bijna besloten om verder te fietsen totdat ik Josefina tegen kom die enkele appartement heeft tegenover het kerkje. Met houtkachel, keukentje en badkamer wat een luxe en ze maakt ook nog even de haard aan op mijn verzoek. Heerlijke afsluiting voor de laatste looden en en als ik dan nog een fles wijn er bij krijg kan ik even bijkomen bij de haard na deze barre dag, morgen naar Santiago! 

Bar en boos

De oude pelgrims hadden genoeg aan de bladeren van een boom, planten of de manier waarop de vogels vlogen om het weer voor de volgende dag te voorspellen. Wij hebben de Spaanse meteo en buien rader, de uitkomst is het zelfde als ik ’s ochtends de luiken open doe, het komt met pijpenstelen naar beneden… En dat niet alleen het waait er ook nog enorm bij, maar daar kom ik onderweg pas achter. In mijn slaapkamer van 9 m2 blijven is ook geen optie dus dan maar alle moed bij elkaar schrapen en op pad, bemoedigend krijg ik van de beheerder mee dat het niet koud is, pff dat moest er ook nog eens bij komen…

In poncho door de stromende regen en gelijk een helling voor de kiezen, ik vermoed dat de weergoden nog een appeltje met mij te schillen hebben, het was ook te mooi om waar te zijn het weer van de afgelopen weken en geen of nauwelijks wind tegen op de Meseta. Het is of de heilige Santiago ons nog even op de proef stelt, of we Santiago de Compostela echt wel willen bereiken? Niks geen gezwaai onderweg naar de mede pelgrims of fietsers, iedereen is bezig met zijn eigen ding en gevecht met de elementen, de horizon reikt niet verder dan het einde van mijn gezichtsveld beperkt door mijn poncho.

Gestaag fiets ik verder tot ik voor mij een blauw jasje zie met gele fietstassen, mijn Enschedese fietsheldin, ze was gisteren eerder gestopt en vanochtend eerder weg, kwestie van karakter en langzaam haal ik haar in. De eerst volgende stad bied ik haar koffie aan en gezien de weersgesteldheid een aantrekkelijker alternatief dan fietsen.
We drinken cafe in een spaans koffie barretje waar de bazin met hapjes langs komt als ware het tapas alleen dan lekker zoet. Met het uitzicht op de regen buiten is zitten blijven een redenen om meer van elkaars achtergronden te leren kennen en we raken verder in gesprek, ze geeft trainingen aan personeel in een organisatie in de gezondheidszorg en we bespreken de raakvlakken in de zorg vanuit mijn ervaringen. Ook het belang van mensen in bedrijven of organisaties om te werken met hart en ziel en niet alleen maar vanuit profit. Ik denk dat we na onze ontmoeting gisteren nog niet klaar waren en daarom onze paden elkaar weer kruisten vandaag. Ze is onder de indruk van mijn tomeloze energie en ondernemerschap, ben ik nu een leider of een creatieveling volgens de schaal van …. (ben de naam vergeten) daar is ze nog niet achter we bespreken of we zonder credit card met een minimum aan middelen of budget dit ook zouden kunnen doen, ik weet het wel zeker genoeg creativiteit om te overleven maar soms is het ook wel lekker dat je € 15,00 meer uit kunt geven aan een kamer om fatsoenlijk te kunnen (uit) slapen.

Als het iets lijkt op te klaren pakken we ons weer in en fietsen samen een stuk verder, de schijn bedriegt want het komt er na een half uur met nog meer baken uit dan de hele ochtend al geregend heeft en de wind neemt alleen nog maar toe. Alles is nat zelfs mijn water dichte goretex schoenen want het water loopt via mijn benen en sokken zo mijn schoenen in dus dat sopt lekker, fijn dat het niet zo koud is (..). Ondertussen moet er ook nog stevig getrapt worden dus mijn rug is zeiknat van het zweet. Na iedere klim een afdaling waar ik zelfs met mijn gewicht op moet letten dat ik niet van mijn fiets wordt geblazen, bomen liggen omver gewaaid over de weg, dat moet genoeg zeggen en als het dan even opklaart staat de wind ongekend hard op kop dat Santiago wel 400 km ver weg lijkt, het blijft bar en boos. 

We blijven niet naast elkaar fietsen daar is het verschil te groot voor, dus ik fiets alleen vooruit en kom in een volgend dorpje, waar twee fietsers langs de kant op een bankje zitten en koffie drinken. Ik stop even en maak een praatje; een Duits echtpaar welke de laatste van 3 etappes doet in 3 jaar. Ik krijg stukjes cake aangeboden en ze halen koffie voor mij bij het cafe aan de overkant, een pelgrim weigert nooit iets als hem wat wordt aangeboden heb ik geleerd. Ondertussen is mijn Enschedese ook weer ingevoegd, we zwaaien de Duitsers uit na het uitwisselen van wederzijdse bijzonderheden bijvoorbeeld de kleur van de fietstassen van de Duitse, niet water dicht maar ze staan beeldig bij haar fiets en jas en dat was eigenlijk belangrijker….. We drinken nog een kop koffie, de ondernemer in mij ziet gelijk kansen in een terras voor het cafe aan deze zijde van de straat, ik heb het niet eens in de gaten dat ik zo denk, S wijst mij erop.

Het knapt zowaar op als we verder fietsen, dat was het laatste wat ik had verwacht vandaag, het klimmen blijft gemeen zwaar, ik heb er nooit gefietst maar in de Ardennen schijnt het net zo pittig te zijn, net als je beneden bent weer heuvel op, zo is het hier ook en stukken van 9, zelfs 10% dat wordt af en toe lopen zo pittig, geef mij dan maar de Ceibrero dan weet je tenminste waar je aan toe bent. Bij Portomarin aan een nagenoeg leeg stuwmeer (echt bizar gezicht) lunchen we pas om 15.30: spaghetti vooraf en zalm als hoofdgerecht, calorieën en gezonde vetten en bier want inmiddels heb ik begrepen dat bier ook een goede voeding is mits in beperkte mate. Het mag niet baten het dorp uit weer een klim en afdaling het houd niet op. De regen mag dan weg zijn de omstandigheden blijven pittig. 20 km voor mijn geplande bestemming stop ik ermee, dan maar een dag later in Santiago en finisterre? we zien wel. 
Inmiddels zit ik aan een bar en ben niet boos, kan er eigenlijk wel weer om lachen, de douche was warm en in de Albergue brand de houtkachel waar alle schoenen voor staan te drogen. Morgen meer tijd om te fietsen immers er waren alleen maar albergues in dit gehucht dus om 8.00 u. worden we er uit geschopt! 

  

De laatste berg

Ik las een stuk over de Camino fietsen of lopen, dat het eigenlijk ook egoïstisch is, je bent de hele dag alleen maar met jezelf bezig, geen andere om je heen waar je rekening mee hoeft te houden, je hoeft niets te beslissen, geen boodschappen, sociale activiteiten, weerbarstige pubers, huiswerk begeleiden, leveranciers die hun afspraken niet nakomen, klanten die niet betalen. Je doel is Santiago en alleen het weer of een lege maag kan de dag verstoren. Daarnaast is iedereen trots op je en vinden ze het knap wat je doet, zeker op de fiets vanuit Nederland. Van de andere kant, het blijft wel een prestatie en helemaal als op een dag als vandaag de laatste hoge berg op weg naar Santiago moet worden genomen.

Het advies voor vandaag; begin uitgerust aan de ruim 30 km lange klim, daarom geen Albergue waar je om 8.00 u wordt uitgegooid, maar een hotel, beetje uitslapen, rustig ontbijten en 11.00 u op de fiets. Het is een perfecte najaarsdag geen zuchtje wind, zonnetje, het is zaterdag en de Spanjaarden op straat in Villafranca hebben goede zin, ze doen hun boodschappen of kletsen een beetje in of voor de winkels, je voelt aan de sfeer dat de mensen vrij hebben en het weekend is. Wat een top gevoel om zo te starten. Ik ga rustig omhoog George Michael album Older op de koptelefoon beetje jazzy, past perfect bij de omstandigheden en het tempo, ik voel mij enorme sterk, als een diesel loc, wat een verschil met de Col de Somport, maar goed dit is pas het begin

Veel wandelaars langs de weg, verbeeld ik het mij of heeft iedereen goede zin?  Er wordt veel gezwaaid en Buen Camino geroepen. Het weer gaat omslaan dat is zeker, dus deze mooie nazomerse dag pikt iedereen graag mee. Ik stop om mij dagelijkse cortada te drinken in Ambasmestas en tref daar mijn Amerikaanse vriendin van gisteren. Ik heb een paar uur met haar gesproken op het terras en later in het restaurant. Een bijzondere ontmoeting haar vader en moeder zijn Duits ze heeft veel door Europa gereisd en ook gewoond, net als wij al lang getrouwd en nog steeds bij elkaar, ze is inmiddels 60 jaar en loopt de Camino om dingen uit te zoeken. Zij was al vroeg op om te lopen, blijft in dit dorp achter, ze herhaald het nog maar een keer; we zijn uitgenodigd met het hele gezin in Maryland!

Het klimmen gaat gestaag door 12 km achter elkaar met alleen een stop om mijn jack uit te doen, leeg hoofd, volle benen, dan komt het eerste gedeelte van de top dichterbij, althans zo lijkt het. Na een pittig stuk zie ik een fiets langs de kant staan met gele fietstassen, dat kan alleen maar van Sonja mijn 59 jarige Enschedese fiets heldin zijn, niets geen bagage terug sturen hub gewoon alles mee op de fiets. Ik roep heel hard “Sonja, Sonja” als ik aan kom fietsen, ze lag net even te dommelen in het gras toen ze werd opgeschrikt door een vreemde die haar naam riep. Ik stop om even bij te komen en ervaringen uit te wisselen, Sonja had zich niet gerealiseerd dat ze vandaag de Cebreiro op moest fietsen, met een Achterhoeks accent komt er ineens uit; “best wel kut die berg” heerlijk, ze is nog meer in mijn aanzien gestegen! We hebben over het egoïstische trekje van de Camino en ze verteld over een vriendin die na een fiets ongeluk half arbeidsongeschikt is geworden en nog steeds in de clinch ligt met de arbeidsongeschiktheidsverzekering. Dat we eigenlijk heel blij mogen zijn dat we dit kunnen doen. Ik vertel over Peter en Rick over hun ziektes en dood dat ze er beide niet eens meer zijn, maar dat ik hun foto’s wel mee heb genomen in mijn fietstas, dat ik er waarde aanhecht ze op deze manier op deze tocht mee te nemen. Sonnja en ik nemen afscheid met de afspraak elkaar in Santiago weer te zien; generatie, sexe en bagage verschil is te groot, ik fiets in rap tempo omhoog.

Niet veel verder van ons rustpunt is het kruispunt naar de top van de Ceibreiro, als je denkt dat er bijna bent krijg je na 28,5 km klimmen nog een keer 4,5 km met 9% voor je kiezen, het zweet gutst van mijn rug maar het is te koud om mijn Jack uit te trekken en stoppen om uit te rusten is geen optie, ik moet denken aan Peter en Rick het was een hele pittige vandaag zeker met een nog hoger gelegen Alto de Poio er achter aan, was vergeten dat die ook nog kwam, maar jongens mijn gedachten aan jullie hebben mij de kracht gegeven om deze top te bereiken, deze laatste berg draag ik aan jullie op!

  

Dan denk ik aan Brabant

Cruz de Ferro staat vandaag op de planning, de berg met daarop een eenvoudig ijzeren kruis boven op een boomstam. Al sinds eeuwen een grens tussen twee gebieden het is de eerste van de twee passen die je over moet om Santiago te bereiken. Symbolisch legde men een deel van zijn last af door een steen achter te laten, dat wordt vandaag de dag nog steeds gedaan, en niet alleen stenen, met als gevolg een grote berg steen waar die boomstam uitsteekt maar ook kaarten, vlaggetjes, briefjes met boodschappen of herinneringen aan dierbaren. 

De nacht verbleef ik in Albergue San Javier in Astorga en bij binnenkomst moet ik gelijk denken aan de woongroep waar mij zus vroeger woonde in Achterveld, onder de rook van Amersfoort. Een mengeling van stijlen, bij elkaar geraapt en versleten maar zeker ook warm en gezellig. Het is een privé herberg dus geen broederschappen maar min of meer commercieel. De prijs is er dan ook naar € 9,00…. Binnen brand de houtkachel en staat een masseuse de vermoeide pelgrims te masseren, niets geen privacy, muv aan paar kamer schermen. Op tafel ligt een Duitse man van 70 jaar die samen met zijn zoon de Camino loopt, het is de eerste keer in zijn leven dat hij zich laat masseren op aandringen van zijn zoon. Dat brengt mij gelijk op het verschil in nationaliteiten; de zoon is wel erg aanwezig; Iedereen moet het weten dat zijn vader voor het eerst op een massage tafel ligt, er worden wel 20 foto’s gemaakt met de masseuse, de Duitser heeft de Camino al een keer gelopen en gaat volgend jaar zomer vanuit Valencia in 42 graden deze nog een keer lopen een aanwezigheid waar ik toch een beetje “Deutschland Deutschland über alles” gevoel bij krijg….

Hoe anders gaat het s ochtends met de Franse dames op leeftijd waar ik bij aanschuif aan de ontbijt tafel. Allemaal “tres gentile” en zeer verzorgd. We raken al snel in gesprek, zijn verbaasd over mijn hoeveelheid ontbijt, eten zelf niet meer als een stukje brood maar geven aan dan ook om de twee uur te stoppen voor een “arret et manger” er wordt gezellig gekeuveld en ik moet toe geven de Françaises die ik onderweg heb gezien zagen er altijd pico bello uit als ik dat met ze deel zijn ze zeer content, ik krijg een hand kus toe geblazen bij het afscheid. Wat een verschil tussen de Duitse en Franse manier van leven.

Ik slaap op de zolder met ik schat nog 30 mannen en vrouwen, gelukkig zijn er ook losse bedden zonder voeteneind, want ik heb een stapelbed geprobeerd maar lag klem tussen de houten stijlen… De binnenplaats hangt vol met was en onder een afdak staan alle schoenen te luchten. Uit een muur komt water en kun je je met vier op een rij je vermoeide voeten wassen. Dat het een “commerciële” Albergue is blijkt wel uit de tijden 22.30 u naar bed en om 9.00 op zijn de laatste weg.

S ochtends vroeg heeft de beheerder zijn golden oldies zender weer opgezet lynyrd skynyrd sweet home Alabama schalt door de herberg, daar krijg je toch spontaan zin van om weer te gaan lopen / fietsen en wat zingt hij? “lord I Am comming home to you” hoe kan het toepasselijker op de Camino naar Santiago. Daarna nog een “Gimme Hope Jo’anna” van Eddy Grant, de pelgrims die er nog zijn, staan zich een beetje warm te swingen voor ze hun eerste stappen zetten, nog 10 dagen voor de wandelaars en over 4 dagen sta ik als het goed is in Santiago om daarna nog een stukje door te trappen naar Finisterre, Gimme Hope Jo’anna….

De weg omhoog is prachtig de zonsopkomst kleurt de aarde rood, eeuwen oude dorpjes met cafeetjes en Albergue voor de vermoeide reiziger. De klim is lang maar mijn benen zijn getraind het is ook wel logisch na 2450 km en een voordeel het is geen steile klim met veel haarspeldbochten, het is wel koud, heel koud, een extra pully aan en om de beurt handen in de zakken om op te warmen. Langzaam maar zeker komt top in zicht maar blijkt een radio mast te zijn.. Moet nog verder, vlak voor Foncebadon wordt ik aangestaard door een ezel. Bij dit dorpje vlak onder de top dropt een bus toeristen om het laatste stuk te lopen, ik weet wat het is om werkelijk af te zien en rust voor het laatste en steilste stuk naar de top, het is koud, mijn vingers voelen bevroren, het wordt bewolkt, het is eigenlijk niet echt fijn en net als ik om de bocht fiets om daar een helling van 12% te nemen zie ik een blauw geel bord Camino de Santiago (die er talrijk lang deze route staan) met een grote stikker NB en daaronder “dan denk ik aan Brabant….” Ik val bijna van mijn fiets van het lachen, hoe toepasselijker kan het zijn op deze plaats onder deze omstandigheden; koud, stijl, vermoeid, de stikker plakker moet dezelfde omstandigheden hebben gehad en met dit warme gevoel is de top toch nog een eitje.

De weg naar beneden is stijl, met links en rechts diepe afgronden maar door de kou kan ik toch niet hard naar beneden, remblokken zullen nu zeker vervangen moeten worden… In het dal komt de zon en warmte terug. Door naar de overnachtingsplaats op weg naar de volgende col die morgen op de planning staat. Het dorp Villafranca del Bierso ligt een stuk naar beneden en op de Plaza Mayor aangekomen blijkt de herberg bij het fort 500 m hoger (dus klimmen) te liggen. Genoeg geklommen, een simpel hotel aan de Plaza Major bied uitkomst en een badkamer met warm bad waar ik na deze koude tocht in val, denkend aan Brabant…
Om een beetje het gevoel van de vrijdag ochtend in de herberg mee te krijgen:

Of